Giysi üretiminin en önemli aşaması kalıp hazırlamaktır.
Kalıp: Üretimi yapılacak giysinin üç boyutlu vücut formunu ve istenilen model özelliğinin içeren kağıda hazırlanmış şeklidir. Bu işlem elde hazırlanabileceği gibi bilgisayarda da yapılabilir.
Firmalarda kalıp hazırlama işlemi modelistler tarafından yapılır.
Modelist: Hazır giyim firmalarında ürün kalıplarını hazırlayan, istenilen bedenlere serileyen, numune dikimi yapılan, imalat için teknik föy ve dikim talimatını hazırlayan kişidir.
Kalıp hazırlama şekilleri modeliste veya firmaya göre değişiklik gösterir. Genellikle baz beden elde hazırlanıp, serilemesi bilgisayarda yapılmaktadır.
Kalıp hazırlama yöntemleri
- Biçki sistemi ile kalıp hazırlama
- Doğrudan ölçü kullanılarak kalıp hazırlama
- Hazır giysi üzerinden kalıp hazırlama
- Drapaj yöntemi ile kalıp hazırlama
Biçki sistemi ile kalıp hazırlama
Kişi üzerinden veya standart çıplak beden ölçülerine göre bolluk ilavesi yapılarak hazırlanan kalıplardır. Bolluk ilaveleri ve dağılımı kullanılan kumaş ve biçki sistemine göre değişir. Müller, optikon, optimass, metrik vs. biçki sistemleri kullanılmaktadır.
Doğrudan ölçü kullanılarak kalıp hazırlama
Ölçü tablosuna göre bolluk verilmeden hazırlanan kalıp sistemidir. Genellikle ihracat firmalarında müşteriden ölçüler hazır gelir. Kalıplar bu ölçülere bağlı kalınarak hazırlanır.
Hazır giysi üzerinden kalıp hazırlama
Dikili hazır bir giysi üzerinden jelatinle kopya alarak veya direk ölçüleri kağıda aktararak kalıp çıkartılmasıdır. Modeli ve kalıbı beğenilen giysinin kalıbının oluşturulmasında kısa yoludur. Hazır giyim firmaları çoğunlukla bu yönteme başvurmaktadırlar.
Drapaj yöntemi ile kalıp hazırlama
Drapaj canlı veya cansız manken üzerinde çıkartılan kalıp sistemine denir. Bir heykeltıraj gibi drapaj da modacıyı üç boyutlu bir çalışma yapmasını sağlar. Bu yöntemle abiye, fazla kesikli ve drepeli ürünlerin kalıpları hazırlanır. Bu yöntem tasarımcıya birebir kumaşla çalışma şansı tanıdığından dolayı yaratıcılığı yüksek seviyeler çıkartmaktadır. Ayrıca, doğrudan vücut üzerinde uygulanmasından ötürü giysinin vücut ile ilişkisi mükemmel uyum içerisinde olmaktadır.
Bireyselliğin ve farklılığın ön plana çıktığı günümüz modasında kişilerin zevklerini tatmin edilmesinde, teknolojinin yetersiz kaldığı noktada, drapaj tekniği ile kalıp hazırlama ön plana çıkmaktadır.
Ünlü modacı Erte, kadın vücudunu giydirmenin en az mimarlık kadar zor bir sanat dalı olduğunu söylemiştir. Böyle ifade edilen giyim sanatını doğru bir şekilde uygulamak çok önemlidir. İnsanların beklentilerini hatasız gerçekleştirebilmek için, bazen seçilen elbise modeline göre drapaj tekniğiyle çalışmak en doğru yöntem olacaktır.
Günümüzün seçkin modacıları ve modaevleri, koleksiyon çalışmalarında drapaj tekniğini kullanmaktadırlar. Çünkü drapaj tekniği, farklı ve hayranlık uyandıran tasarımların hazırlanmasını daha da kolaylaştırır, sonucun doğru ve istenilen niteliklerde olmasını sağlar.
Sadece modacılar ve modaevleri değil, giyim sektöründe önemli bir yere sahip olan gelinlik ve abiye kıyafet butikleri de drapaj tekniğiyle çalışarak, bir çok genç kızın hayalini gerçekleştirmektedir.
Eğer çalışacağımız beden ölçüleri cansız mankenle uyuşmuyorsa cansız manken çeşitli maddelerle (örneğin: tahta elyaf) doldurulur. 3 Boyutlu olarak manken üzerinde model çalışmaları yapılır ve bu çalışmalar kalıplara aktarılır. Bazı modellerin (drapeli, asimetrik vb.) kalıplarının biçki yöntemi ile çıkarılması zor ya da oldukça uğraştırıcıdır. Bu tür modellerin kalıplarının drapaj yöntemi ile çıkarılması işi kolaylaştırmaktadır. Drapaj çalışma, prova yapma yeteneğini kazandırır ve geliştirir.
Drapaj, draper kelimesinde türetilmiş, giysilere uygulanan çeşitli büzgüler, pililer, verilen şekiller ve bolluklar anlamına gelen Fransızca bir sözcüktür. Drapaj ve drepe kelimelerin anlamları birbiriyle karıştırılmaktadır. Drepe giysi üzerinde uygulanan büzgüler ve pililere denilir. Yani drape drapaj tekniği içinde yer alır.
Drapaj yöntemi ile kalıp çıkarma tekniğine duyulan ihtiyaç:
- Vücuda oturan modellerde doğrudan kalıba ulaşmak için kullanılmaktadır. Kalıp vücut şekline göre hazırlanacağından yanılma payı olmayacaktır. Yada az olacaktır.
- Oransız vücut yapısı olan kişilerde uygulanır. (Örneğin göğsü büyük baseni küçük kişilerde olduğu gibi.) Oransız ve asimetrik vücutlara uygun modelleri seçme ve belirli kurallara göre çalışma yeteneğinin kazandırılmasını sağlar.
- Birebir kumaşla çalışılabilir olması dolayısıyla tasarımcının yaratıcılığı yüksek seviyeler çıkarttığı için uygulanır.
- Drapeli modellerde kullanılan kumaşların özelliklerini tanımayı sağlar.
- Model ayrıntılarının (kuplar, kollar, cepler, etek ve beden vb.) oranlarını bir bütünde görmeyi ve estetik açıdan uyumunu ve kullanılan kumaşın giysi dikildikten sonra alacağı efekti dökümünü görebilmek için bu yönteme başvurulur.
- Manken üzerinde bitmiş bir modelin görünümünü önceden görebilmek.
- Drapaj çalışana prova yapma yeteneğini kazandırır ve geliştirir
